آیا تابحال به عنوان یک فروشنده، تجربه معاملات ناموفق را داشتهاید؟ برای بازگشت پول یا عودت مبلغ خریداری شده چه اقدامی انجام دادهاید؟ بازگشت وجه، موضوعی است که امروزه اکثر کسبوکارها با آن روبرو هستند. برنامههای فروش، حتی برای معتبرترین فروشگاهها و خردهفروشیها نیز همیشه درست پیش نمیرود و گاهی ممکن است لازم باشد تا به هر دلیلی مبلغ تراکنش، به حساب مشتری عودت داده شود. بازگشت وجه به خریدار، همیشه به یک شکل نبوده و میتواند صورتهای مختلفی داشته باشد. اگرچه ماهیت بازگشت وجه یکسان است اما به اقتضای شرایط، به روشهای مختلفی انجام میشود. سوالی که مطرح میشود این است که: معاملات لغو شده، چه سرانجامی خواهند داشت؟
بازگشت وجه
در سامانههای پرداخت، تراکنش برگشت (Reversal)، به تراکنشی گفته میشود که در جهت بیاثر کردن عملیات مالی که قبلا انجام شده است، ارسال میشود تا عملیات انجام شده قبلی را باطل نماید. در واقع بازگشت وجه، به وضعیتی گفته میشود که در آن، وجوه پرداخت شده حاصل از یک تراکنش، به حساب بانکی دارنده کارت یا همان خریدار بازگردانده شود. بازگشت وجه را میتوان به چندین روش مختلف انجام داد که میتواند توسط دارنده کارت، فروشنده، بانک صادرکننده، یا شبکه پرداخت صورت پذیرد.
اما چرا یک معامله لغو می شود؟ و بانک در چه شرایطی از حساب فروشنده، پول را برداشت و به حساب دارنده کارت برمیگرداند؟
در واقع، دلایل متعددی میتواند برای بازگشت وجه وجود داشته باشد. گاهی خطا از سمت فروشنده است و در برخی موارد نیز مشتری تصمیم به مرجوع کردن کالا یا لغو خدمات گرفته و درخواست بازگشت وجه را دارد.
نمونههایی از مواردی که میتواند منجر به بازگشت وجه شود عبارت است از:
- فروشنده اشتباها مبلغ بیشتری را برای تراکنش ثبت کرده است.
- تراکنش به طور تصادفی بیش از یک بار پردازش شده است.
- توضیحات محصول، نادرست درج شده و مشتری پس از دریافت کالا، تصمیم به مرجوع کردن آن گرفته است.
- کالای خریداری شده، در انبار فروشنده موجود نیست.
- مشتری به هر دلیلی از خرید کالا منصرف شده است.
در کشورهای مختلف، روشهای متفاوتی برای بازگشت وجه وجود دارد: گاهی این بازگشت، با لغو فوری تراکنش و پیش از انجام معامله صورت میگیرد و در بعضی مواقع پس از انجام معامله و کسر پول از حساب خریدار خواهد بود.
بازگشت وجه در حالت اول، به صورت لغو مجوز ارسال صورت میگیرد. در حالت معمول، برای انجام یک تراکنش خرید، بایستی مبلغ کالا یا خدمت، توسط مشتری از قبل در حساب وی موجود باشد. به طوریکه بانک صادرکننده، پیامی به پردازشگر کارت و خریدار ارسال میکند تا دارنده کارت، وجه یا اعتبار مورد نیاز را تامین نماید. سپس یک مجوز ارسال روی تراکنش اعمال میشود. در این مقطع، فروشنده هنوز وجه را دریافت نکرده و از طرف دیگر، دارنده کارت نیز دیگر قادر به استفاده از آن مبلغ نمیباشد. پس از تسویه تراکنش، مبلغ معامله از حساب دارنده کارت به حساب فروشنده انتقال می یابد.
روزانه بیش از یک میلیارد تراکنش کارت اعتباری در حال انجام است و این فرآیند به شکل کارآمدی عمل میکند. با این حال، باز هم احتمال ارسال تراکنشهایی با اطلاعات نادرست وجود دارد که منجر به بروز مشکلاتی خواهد شد. در این حالت در صورتی که متوجه خطایی شدید، امکان تماس با بانک مربوطه وجود دارد تا پیش از تکمیل فرآیند انتقال وجه، تراکنش را لغو نمایید. با این کار معامله، باطل شده و از انجام آن جلوگیری میشود.
در حالت اول، معامله فروش پیش از آنکه رد و بدل وجهی اتفاق بیوفتد لغو میشود. اما روش دوم (استرداد وجه)، برای مواردی صورت میگیرد که تراکنش به طور کامل پردازش شده و وجه به حساب فروشنده انتقال یافته باشد. در این حالت، بجای باطل شدن فرآیند فروش، فروشنده یک تراکنش جدید به منظور انتقال مبلغی -که دقیقا معادل وجه معامله شده است- را ایجاد می کند. این فرآیند، کاملا مشابه فرآیند خرید از سمت مشتری است، با این تفاوت که برعکس اتفاق میافتد. اکنون، فروشنده در حال انتقال وجوه دریافتی قبلی به حساب دارنده کارت یا همان خریدار است. از معایب این روش این است که نه تنها فرصت فروش محصول از دست خواهد رفت، بلکه هزینههای کارمزد بازگشت وجه و همچنین هزینه برگشت کالا نیز متحمل فروشنده خواهد شد.
خدمات بازگشت وجه توسط شرکتهای مختلفی ارائه میشود. در ایران نیز تجارت الکترونیک بهار، یک شرکت ارائهدهنده سرویس در حوزۀ کیف پول دیجیتال است. زیرساخت بانکی این شرکت به مثابه جعبه ابزاریست که انواع متنوعی از خدمات استاندارد مرتبط با کیف پول دیجیتال را در اختیار بانکها، مؤسسات مالی و شرکتهای حوزه فینتک قرار میدهد. یکی از خدمات جذاب موجود در این جعبه ابزار، سرویسهای بازگشت وجه هستند که با عنوان ریورس و ریفاند، شناخته میشوند و در قالب API، قابل ارائه به مشتریان هستند. این دو سرویس به منظور برگشت تراکنشهای ناموفق مورد استفاده قرار میگیرند.
پینوشت: این مقاله با اندکی تغییر در پایگاه خبری راه پرداخت نیز منتشر شده، که از طریق لینک زیر قابل مشاهده است: